In de eerste drie maanden van 2020 staat het water in de Zumpe erg hoog; hoger dan ooit is geconstateerd sinds 1975. Afvoerende beken en sloten staan tot de rand vol en percelen staan compleet onder water. De Zompewei, normaal in deze tijd voor ca. 50% onder water, staat nu geheel blank. De Buizerdwei is voor een groot deel plas/dras en o.a. de Zompesloot en het Wilgenbroek stromen over de Verbindingssloot in (zie foto's hieronder).
Voor een deel wordt dat veroorzaakt door recente hydrologische ingrepen (afdamming Verbindingssloot en verplaatsen gemaal) en door afdammen diverse sloten. Voor ook een groot deel wordt het veroorzaakt door toename van de neerslagsom in het begin van het jaar.

Hieronder wordt met foto's uit verschillende jaren geïllustreerd of het verschil in waterstand ook in relatie staat met de neerslagsom.

De cijfers

Vooral in de maand februari van 2020 is de neerslagsom (in Doetinchem) hoger dan de laatste jaren; meer dan het dubbele van 2019 en drie keer zo groot als het langdurig gemiddelde. Normaal is februari veruit de droogste maand van het jaar met gemiddeld 47 mm neerslag en de natste maand is juli met gemiddeld 77 mm neerslag. De neerslagsom in maart 2020 is wel hoger dan het gemiddelde, maar lager dan in 2019. De hoge waterstanden in de Zumpe zijn dus het gevolg van de natte februari maand (Bron: weerdata.nl).

Historische neerslag tekorten zijn te zien onder: 1957-2022 

Het opdrogen

Na de excessieve regenperiode in het eerste kwartaal van 2020, maar vooral in februari viel er in april veel minder neerslag.
In Doetinchem werden de volgende neerslagsommen gemeten (bron: neerslagkaart.nl):
januari       49 mm
februari   129 mm
maart         72 mm
april             9 mm

In het eerste kwartaal bereikte de neerslagsom een waarde van 250mm. Het was te verwachten dat de droge aprilmaand dalen van de waterstand in de Zumpe tot gevolg zou hebben. Het neerslagwater stroomde in maart nog van het maaiveld af via allerlei nieuw gevormde, tijdelijke beekjes. Begin mei stopte deze afstroom. Het resterende water stagneerde achter dammetjes en stuwtjes. Verderop foto's ter vergelijking van de situatie in maart en mei (2020).

Kwelwater of neerslagwater?

Dat de hoge waterstand in maart en april niet (alleen) veroorzaakt wordt door versterkte aanvoer van kwelwater (grondwater), maar hoofdzakelijk door neerslag water blijkt uit het feit dat na het stoppen van de neerslag ook de afstroom/overstroming stopte. Als het alleen kwelwater was geweest, zou de afstroom ook nu nog (een tijdje) doorgaan.

Het water dat in de broekbossen en de graslanden boven maaiveld staat kan een regenwaterlens profiel vertonen. Daarbij kan in de bovenlaag een lagere pH, lagere EGV en een lager aandeel lithotroof grondwater (LIA) gemeten worden dan in de onderste lagen. Er tussenin kan of een scherpe grens of een overgang tussen die situaties gemeten worden. 
 

Neerslagtekort

Ondanks de sterke regenval in februari is ook in 2020 het neerslagtekort weer groot (in september 244 mm), maar minder dan in 2018 (~300mm). 

Op de foto's hieronder is de wal tussen Adderbroek en Golfbroek te zien in maart/april van enkele jaren. Deze wal zorgt er normaal voor dat water niet of moeilijk van het Adderbroek (links) naar de Zompesloot kan stromen. In 2019 en 2020 staat het water 20-40 cm boven de wal. In de twee broekbosdelen Adderbroek (links) en Golfbroek en in de Zompesloot staat het water in 2020 even hoog. Dat is niet zo in de drogere jaren daarvoor.

De wal tussen het Adderbroek en het Golfbroek in maart/april in relatief droge jaren (2013-2018).

De wal is nog begaanbaar.

De wal tussen het Adderbroek en het Golfbroek in maart/april in natte jaren (2019 en 2020).

De wal is niet meer begaanbaar; in 2020 staat het water ca. 40 cm boven de wal.

In 2019 was vooral maart nat.

Na de overvloedige regen en de hoge waterstanden in maart 2020 is in mei de waterstand al weer gedaald.

Links de Zompesloot op 20 maart 2020 en rechts op 5-5-2020.

Links de Buizerdwei op 20 maart 2020 en rechts op 5-5-2020.